Những người không nên uống sữa hạt là ai? Ưu nhược điểm, tác hại

Tìm hiểu về sữa hạt

Sữa hạt (sữa thực vật) là một loại thức uống được làm từ các loại hạt bổ dưỡng như ngũ cốc yến mạch, hạt óc chó, hạt hạnh nhân,... Ngoài hương vị thơm ngon, dễ uống, sữa hạt còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như protein, chất xơ, chất béo cùng đa dạng vitamin và khoáng chất.

Ưu, nhược điểm của sữa hạt

Ưu điểm

Sữa hạt được xem là một loại thức uống bổ dưỡng cho mọi lứa tuổi với nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Chứa hàm lượng carbohydrate thấp hơn so với sữa có nguồn gốc động vật.
• Cung cấp nhiều axit béo không no tốt cho sức khỏe như omega 3, omega 6 và omega 9.
• Bổ sung nguồn chất xơ dồi dào.
• Chứa đa dạng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.

Nhược điểm

Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng việc uống sữa hạt cũng tồn tại một số hạn chế nhất định như:

• Sữa hạt không chứa vitamin B12, trong khi đây là một loại vitamin đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo ra các tế bào hồng cầu. Khi thiếu vitamin B12, cơ thể dễ bị mệt mỏi, suy nhược và có nguy cơ mắc bệnh thiếu máu.
• Khiến cơ thể khó tổng hợp đầy đủ protein vì chất đạm mà sữa hạt cung cấp thiếu một số loại axit amin thiết yếu.
• Thành phần axit phytic trong sữa hạt có khả năng làm suy giảm sự hấp thụ kẽm, sắt, canxi và các khoáng chất khác của cơ thể, lâu ngày có thể gây ra còi xương, thiếu máu.

Những người không nên uống sữa hạt

Người có bệnh dạ dày, đường ruột

Sữa hạt có thể gây khó tiêu, kích ứng dạ dày và đường ruột, gây khó chịu, buồn nôn và tiêu chảy. Vì vậy, những người có bệnh dạ dày và đường ruột không nên uống sữa hạt.

Người bị bệnh gout

Đối với người bị gout, khi nồng độ axit uric tăng cao sẽ gây viêm, sưng và đau đớn dữ dội ở các khớp. Trong sữa hạt có chứa purine - một chất có thể làm tăng nồng độ axit uric trong cơ thể nên sẽ làm trầm trọng thêm các cơn đau nhức ở bệnh gout.

Người mới phẫu thuật

Người mới phẫu thuật cũng không nên uống sữa hạt vì đây là thời điểm hệ tiêu hóa thường yếu và rất nhạy cảm với các loại thực phẩm dễ gây kích ứng đường ruột như sữa hạt.

Người đang dùng thuốc kháng sinh

Một số hoạt chất trong thuốc kháng sinh có thể tương tác với sữa hạt, làm giảm khả năng hấp thu thuốc của cơ thể, từ đó gây giảm hiệu quả của thuốc.

Người thiếu máu, cơ thể suy nhược và thiếu dinh dưỡng

Mặc dù sữa hạt rất giàu dinh dưỡng nhưng vẫn không đầy đủ và đa dạng như ở các loại sữa có nguồn gốc động vật. Vì vậy người thiếu máu, cơ thể suy nhược và thiếu dinh dưỡng nên bổ sung đa dạng thực phẩm thay vì chỉ uống sữa hạt.

Người có tiền sử bị dị ứng với hạt

Sữa hạt có nguồn gốc từ các loại hạt nên người có tiền sử bị dị ứng với hạt không nên uống loại sữa này vì sẽ làm tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và gặp phải nhiều biến chứng không mong muốn.

Trẻ em dưới 1 tuổi

Sữa hạt không chứa vitamin B12 và một số loại axit amin thiết yếu nên việc cho trẻ em dưới 1 tuổi uống sữa hạt có thể gây thiếu chất, suy dinh dưỡng. Cha mẹ cũng không nên cho con uống sữa hạt thay sữa động vật vì sữa hạt không tốt cho hệ tiêu hóa non nớt của bé và nguồn dinh dưỡng trong sữa hạt cũng không đầy đủ như trong sữa động vật.

Thay vào đó nên cho bé uống sữa bột, sữa bột pha sẵn dành riêng cho độ tuổi của con.

Sữa hạt không phù hợp với người có vấn đề về dạ dày, đường ruột, người mắc bệnh gout, người vừa mới phẫu thuật, người đang dùng thuốc kháng sinh và trẻ dưới 1 tuổi. Bên cạnh đó, người bị thiếu máu, gầy yếu, còi xương, suy dinh dưỡng,... cũng không nên dùng.

Những lưu ý khi sử dụng sữa hạt

Khi sử dụng sữa hạt cho bản thân và gia đình, bạn nên lưu ý một số vấn đề quan trọng sau đây:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ uống: Hệ tiêu hóa của trẻ rất non nớt, hơn nữa trẻ em là đối tượng rất cần được bổ sung đầy đủ và đa dạng dinh dưỡng nên cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và chuyên gia trước khi cho trẻ uống sữa hạt.
• Không nên uống sữa hạt thay cho sữa động vật: Nên kết hợp uống sữa hạt và sữa động vật thay vì chỉ dùng một trong hai để tránh mất cân bằng dinh dưỡng.
• Sữa hạt không có tác dụng điều trị bệnh: Sữa hạt chỉ có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh và một số vấn đề sức khỏe khác như tình trạng béo phì hay giúp bổ sung dinh dưỡng cho người bị dị ứng với sữa động vật, người ăn chay,...
• Không dùng sữa hạt thay bữa sáng: Nếu bạn đang trong chế độ ăn kiêng thì có thể uống sữa hạt thay bữa sáng, nếu không thì không nên thay thế hoàn toàn bữa sáng bằng sữa hạt.
• Tự làm sữa hạt tại nhà bằng máy chuyên dụng: Bạn có thể tự nấu sữa hạt tại nhà, tuy nhiên có thể khiến sữa mất đi hàm lượng dinh dưỡng nếu nấu không đúng. Tốt nhất nếu bạn muốn tự làm sữa hạt thì nên mua một chiếc máy chuyên dụng vừa tiện lợi vừa giúp bảo toàn dinh dưỡng có trong các loại hạt.
• Hạn chế sử dụng đường khi uống sữa hạt: Sữa hạt nguyên chất sẽ có vị nhạt, vì vậy một số người thường thêm đường vào sữa cho dễ uống. Tuy nhiên việc làm này có thể làm biến đổi một số chất trong sữa hạt và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch,...